Bạn từng nghĩ rằng vũ trụ chúng ta đang sống có thể không phải là duy nhất? Học thuyết đa vũ trụ, còn gọi là Multiverse Theory, khám phá ý tưởng rằng vô số vũ trụ có thể tồn tại song song với chúng ta. Điều này nghe có vẻ như là một khái niệm từ phim ảnh hoặc truyện tranh, nhưng trên thực tế, nó đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà vật lý và nhà thiên văn học hàng đầu. Vậy Học thuyết Đa Vũ Trụ là gì và liệu nó có thực tế hay chỉ là một giả thuyết khoa học viễn tưởng? Hãy cùng đi sâu vào vấn đề này.
Đa Vũ Trụ Là Gì?
Đa vũ trụ, hay “Multiverse” trong tiếng Anh, thường được mô tả là tập hợp của mọi vũ trụ có thể tồn tại, bao gồm cả vũ trụ của chúng ta. Các khái niệm về đa vũ trụ cho rằng ngoài vũ trụ mà chúng ta biết (gọi là vũ trụ quan sát được), các vũ trụ khác nhau có thể tồn tại và có thể rất khác nhau về cách mà vật lý hoạt động trong đó.
Có Phải Tất Cả Các Vũ Trụ Đều Giống Với Vũ Trụ Của Chúng Ta?
Một trong những điều thú vị nhất về Học thuyết Đa Vũ Trụ là giả định rằng chúng ta có thể không phải sống trong vũ trụ “duy nhất” mà còn vô số vũ trụ khác có những thuộc tính vật lý hoàn toàn khác. Ví dụ, có thể có một số vũ trụ trong đó các hằng số vật lý như tốc độ ánh sáng hoặc lực hấp dẫn khác biệt so với vũ trụ chúng ta đang sống. Điều đó có nghĩa là các sự kiện, sự sống, và thậm chí các định luật vật lý có thể chẳng hề tồn tại hoặc rất khác biệt.
Các Giả Thuyết Về Đa Vũ Trụ
Khoảng thời gian trước, ý tưởng về đa vũ trụ chỉ có trong những câu chuyện giả tưởng hay các bộ phim khoa học viễn tưởng. Tuy nhiên, hiện nay nó đã trở thành một trong những vấn đề nghiêm túc được thảo luận trong giới vật lý. Dưới đây là một số giả thuyết chính góp phần vào việc tạo nên học thuyết đa vũ trụ:
1. Lý Thuyết Vũ Trụ Lạm Phát (Cosmic Inflation Theory)
Lý thuyết này do nhà vật lý Alan Guth đưa ra vào năm 1980, liên quan đến sự mở rộng nhanh chóng của vũ trụ ngay sau vụ nổ Big Bang. Theo Guth và nhiều nhà khoa học khác, quá trình mở rộng này có thể dẫn đến việc tạo ra nhiều “bong bóng” vũ trụ, mỗi bong bóng là một vũ trụ độc lập với vũ trụ của chúng ta. Mỗi vũ trụ có thể có các đặc điểm vật lý riêng biệt.
2. Lý Thuyết Đa Vũ Trụ Theo Lượng Tử (Quantum Multiverse Theory)
Lý thuyết này dựa trên cơ học lượng tử, trong đó mỗi quyết định chọn một khả năng cụ thể dẫn đến việc tạo ra một vũ trụ mới tương ứng với mỗi khả năng đó. Ví dụ, trong một vũ trụ, bạn có thể chọn uống cà phê buổi sáng, còn trong một vũ trụ khác, bạn có thể chọn trà thay vì cà phê. Mỗi quyết định nhỏ đều có thể tạo ra một chiều không gian mới.
3. Giả Thuyết Vũ Trụ Chu Kỳ (Cyclic Universe Theory)
Theo lý thuyết này, vũ trụ của chúng ta không phải là vũ trụ duy nhất mà thay vào đó, nó là một phần của chu kỳ mở rộng và co lại vô tận. Sau mỗi lần co lại (Big Crunch), một vũ trụ mới lại được sinh ra thông qua một vụ nổ Big Bang mới, điều này tạo ra các vũ trụ nối tiếp nhau.
Vũ Trụ Song Song: Chúng Ở Đâu?
Một câu hỏi thú vị là: “Những vũ trụ song song này nằm ở đâu và chúng ta có thể nhìn thấy chúng không?” Câu trả lời là không trực tiếp. Giữa các vũ trụ song song có thể tồn tại những rào cản không gian, mà chúng ta không thể vượt qua hoặc tương tác. Trong một số lý thuyết, các vũ trụ nằm trong không gian khác với không gian 3 chiều mà chúng ta quen thuộc. Tuy vậy, vẫn có những dấu hiệu hoặc hiện tượng mà các nhà khoa học cho rằng có thể là kết quả của sự tồn tại của các vũ trụ song song.
Làm Thế Nào Chúng Ta Có Thể Chứng Minh Sự Tồn Tại Của Đa Vũ Trụ?
Chứng minh được sự tồn tại của đa vũ trụ không hề đơn giản vì về bản chất, bất kỳ vũ trụ nào khác ngoài vũ trụ của chúng ta đều không thể quan sát được. Tuy nhiên, một số lý thuyết giả định rằng có thể có manh mối trong bức xạ nền vũ trụ (CMB), một dấu vết còn sót lại từ vụ nổ Big Bang. Nếu có sự tương tác giữa vũ trụ của chúng ta và một vũ trụ khác, các dấu hiệu có thể hiện diện trong dạng của các bất thường nhiệt trong CMB. Việc tìm hiểu sâu hơn về CMB có thể mở ra những cánh cửa mới về học thuyết đa vũ trụ trong tương lai.

Vũ Trụ Đa Chiều Có Điểm Gì Thú Vị?
Một giả thuyết liên quan tới đa vũ trụ là chính khái niệm về vũ trụ đa chiều. Theo thuyết dây (String Theory), vũ trụ có thể không chỉ tồn tại trong ba chiều không gian mà chúng ta cảm nhận được, mà còn bao gồm nhiều chiều khác chưa được khám phá. Một số nhà lý thuyết đề xuất rằng những chiều phụ này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các loại vũ trụ khác biệt.
Liệu chúng ta có thể du hành giữa các vũ trụ không? Đây là câu hỏi mà rất nhiều người đam mê khoa học viễn tưởng đặt ra. Hiện tại, du hành giữa các vũ trụ vẫn chỉ là một khả năng lý thuyết, chưa có bằng chứng nào cho thấy điều này khả thi. Nhưng điều quan trọng là, giả thuyết đa vũ trụ mở ra những giấc mơ mới về tương lai.

Các Nhà Khoa Học Nói Gì Về Đa Vũ Trụ?
Rất nhiều nhà vật lý hàng đầu đang tiếp tục nghiên cứu và thảo luận về đa vũ trụ. Stephen Hawking, người đã đưa ra những lý thuyết táo bạo về lỗ đen và khởi đầu của vũ trụ, cũng nhắc đến khả năng của đa vũ trụ trong một số công trình của ông. Theo Hawking, việc xem xét đa vũ trụ không chỉ mở rộng hiểu biết của con người về vũ trụ mà còn có thể cung cấp câu trả lời cho những câu hỏi cơ bản về nguồn gốc và bản chất của vũ trụ.
Ngoài Hawking, Alan Guth với lý thuyết lạm phát, Michio Kaku với lý thuyết dây và rất nhiều nhà khoa học khác cũng đóng góp các ý tưởng, giả thuyết về đa vũ trụ. Tuy nhiên, tất cả đều đồng ý rằng việc xác minh khoa học về sự tồn tại của các vũ trụ khác là một bước đi rất khó khăn và xa vời.
Lời Kết
Học thuyết Đa Vũ Trụ có vẻ như vẫn là một câu hỏi lớn chưa có lời giải cuối cùng. Nhưng điều chắc chắn là nó đã mở ra một hướng nghiên cứu đầy tiềm năng cho khoa học vũ trụ. Từ những giả thuyết về lạm phát vũ trụ, cơ học lượng tử cho đến các vũ trụ song song và vũ trụ đa chiều, mỗi nghiên cứu mang lại sự tò mò và phiêu lưu không giới hạn của trí tưởng tượng nhân loại.
Nếu một ngày nào đó chúng ta có thể chứng minh sự tồn tại của đa vũ trụ, thì đó rất có thể sẽ là khám phá lớn nhất trong lịch sử nhân loại. Liệu vũ trụ của chúng ta có thực sự đặc biệt hay chỉ là một trong vô số vũ trụ ngoài kia? Chúng ta chỉ có thể tiếp tục quan sát, thử nghiệm và mơ ước.