Chúng ta đã biết nhiều về sao Hỏa thông qua các bộ phim khoa học viễn tưởng và các sứ mệnh thăm dò từ lâu đời. Nhưng có bao giờ bạn tự hỏi, cuộc hành trình tìm hiểu về Mars – Hành Tinh Đỏ vẫn còn nhiều bí ẩn chưa khám phá? Bài viết này sẽ cùng bạn đi qua từng bước khám phá những điều thú vị chưa từng biết về sao Hỏa – hành tinh láng giềng gần nhất của Trái Đất.
Sao Hỏa nằm ở đâu trong Hệ Mặt Trời?
Sao Hỏa là hành tinh thứ tư tính từ Mặt Trời trong hệ Mặt Trời của chúng ta. Được mệnh danh là “Hành tinh Đỏ”, sao Hỏa có mật độ thấp hơn và bé hơn Trái Đất, nhưng những đặc điểm thiên văn của nó luôn khiến con người thắc mắc và say mê.
Vị trí gần chúng ta nhất thường cách khoảng từ 54,6 triệu đến 401 triệu km tùy theo từng giai đoạn của quỹ đạo. Tuy nhiên, sao Hỏa không chỉ là một hành tinh xa xôi mà còn là đối tượng của nhiều giấc mơ nhân loại về việc khám phá và thậm chí là chinh phục không gian vũ trụ. Nhưng tại sao sao Hỏa lại được quan tâm nhiều đến thế?
Tại sao gọi sao Hỏa là “Hành tinh Đỏ”?
Màu đỏ đặc trưng của sao Hỏa đến từ sự phong phú của lượng oxit sắt (hay còn gọi là “rỉ sét”) trên bề mặt. Khi các tia sáng từ Mặt Trời phản chiếu xuống, hành tinh này phát ra màu đỏ gay gắt, tạo nên biệt danh “Hành tinh Đỏ” quen thuộc với chúng ta.
Tuy nhiên, màu đỏ không phải là điểm đặc biệt duy nhất của hành tinh này. Sao Hỏa được phủ đầy các dãy núi lửa rộng lớn, các thung lũng sâu thẳm và những dải địa hình mà trước đây có thể từng chứa nước. Điều này dẫn đến câu hỏi…
Sao Hỏa có sự sống hay không?
Đây là một trong những câu hỏi lớn nhất khi nói đến Mars – Hành Tinh Đỏ. Trước đó, các nhà khoa học từng cho rằng hành tinh này có khả năng tổ chức sự sống, hoặc ít ra là từng có sự sống tồn tại trong quá khứ.
Dựa trên các hình ảnh từ các tàu thăm dò như Curiosity hay Perseverance, ta có thể thấy những dấu hiệu có thể đã từng có nước tồn tại trên sao Hỏa hàng tỷ năm trước. Và như chúng ta biết, nước là yếu tố cần thiết cho bất kỳ sự sống nào. Nhưng, sự sống không chỉ dựa vào nước mà còn cần nhiều yếu tố khác như khí quyển, nhiệt độ và sự ổn định.
Mặc dù chưa có bằng chứng rõ ràng về sự sống hiện tại trên sao Hỏa, nhưng các nghiên cứu về địa chất và dấu hiệu sinh học vẫn đang được tiến hành. Các cơ quan lớn như NASA và SpaceX đều đặt mục tiêu khám phá xa hơn về sự sống trên hành tinh này.

Mars khác gì so với Trái Đất?
Cả Trái Đất và sao Hỏa đều có bầu khí quyển, nhưng khí quyển của Mars rất mỏng, chỉ bằng khoảng 1% so với Trái Đất. Đa phần là khí CO2 (chiếm 96%), còn lại là nitơ và argon. Điều này khiến việc thở trở nên không thể mà không có sự hỗ trợ từ công nghệ. Ngoài ra, ở Mars, nhiệt độ thường rất thấp, trung bình là -60 độ C, nhưng có thể dao động từ -140 độ C ở vùng cực đến 20 độ C vào mùa hè tại những khu vực ấm.
Một số điểm chính về sự khác biệt giữa sao Hỏa và Trái Đất:
- Bầu khí quyển: Như đã đề cập, sao Hỏa chủ yếu là CO2, thiếu oxy cho sự sống như ở Trái Đất.
- Lực hấp dẫn: Sao Hỏa có lực hấp dẫn thấp hơn 62,5% so với Trái Đất. Điều này có nghĩa là trọng lượng của vật thể trên Mars sẽ nhẹ hơn so với trên Trái Đất.
- Ngày và năm: Một ngày trên sao Hỏa kéo dài khoảng 24 giờ 39 phút, khá gần với một ngày trên Trái Đất, nhưng một năm trên Mars thì dài hơn gấp rưỡi, tức là khoảng 687 ngày Trái Đất.
Sứ mệnh không gian và khám phá sao Hỏa
Trong vài thập kỷ qua, hàng loạt sứ mệnh đã được phóng lên sao Hỏa từ thiện chí của con người. Nổi bật nhất là sứ mệnh Mars Rover của NASA, với các thiết bị rovers như Curiosity và Perseverance đã hạ cánh thành công xuống bề mặt hành tinh này. Điều đặc biệt là mỗi sứ mệnh lại mở ra thêm nhiều thông tin về kinh tuyến, niên đại cũng như những dữ liệu quý giá cho nền khoa học về sao Hỏa.
Các dự án thám hiểm sao Hỏa không chỉ dừng lại ở việc thu thập thông tin, mà tương lai có khả năng chúng ta sẽ thiết lập các con tàu có người lái tới sống và làm việc trên hành tinh đỏ. SpaceX của Elon Musk cũng đã đặt mục tiêu đưa con người lên sao Hỏa trong thập kỷ tới, một hành trình ganh đua với chính trái tim khám phá của nhân loại.
Tương lai của việc định cư trên sao Hỏa
Việc con người có thể sống trên sao Hỏa là một vấn đề thu hút nhiều sự chú ý. Dù môi trường khắc nghiệt, nhưng cùng với sự phát triển của công nghệ, giấc mơ xây dựng căn cứ trên sao Hỏa đang ngày một gần hơn.
Hiện tại nhiều công ty và tổ chức đang nghiên cứu về công nghệ sinh thái, các nhà khoa học thậm chí đã thử nghiệm việc tạo môi trường sống như trên Trái Đất ở các khu vực mô phỏng sao Hỏa. Về lâu dài, con người có thể mang theo dạng cây trồng hoặc các nguồn thức ăn khác để duy trì sự sống. Bạn có từng nghĩ sẽ thấy cảnh tượng những vườn rau xanh mơn mởn trên nền sao Hỏa đỏ rực chăng?

Những thách thức trong hành trình khám phá sao Hỏa
Quả thực, việc chinh phục sao Hỏa không “dễ như ăn bánh”. Ngoài những thách thức như khoảng cách xa xôi, thời gian di chuyển dài (khoảng từ 6 đến 9 tháng), việc đối phó với bức xạ vũ trụ và thiếu oxy còn là những trở ngại lớn.
Một số thách thức lớn:
- Bức xạ vũ trụ: Không có từ trường mạnh như Trái Đất, người du hành trên sao Hỏa sẽ chịu tác động mạnh mẽ của bức xạ vũ trụ.
- Nước: Hiện nay chưa có dấu hiệu của nước tồn tại ở dạng lỏng trên bề mặt sao Hỏa, khiến việc cung cấp nước là một vấn đề lớn.
- Nhiệt độ cực đoan: Nhiệt độ trên hành tinh này chênh lệch lớn, đặc biệt là ở các vùng cực hay vào ban đêm.
Việc giải quyết những vấn đề này sẽ đòi hỏi những nghiên cứu sâu hơn nữa, đồng thời cần hàng chục năm nỗ lực không ngừng.
Kết luận
Hành trình khám phá Mars – Hành Tinh Đỏ là một câu chuyện dài chưa có hồi kết. Con người luôn khao khát khám phá những gì xa xôi, và sao Hỏa là một biểu tượng đầy hứa hẹn. Từ việc tìm kiếm liệu có sự sống trên đó hay không, cho đến việc chúng ta có thể sống trên hành tinh này, mọi thứ vẫn là hành trình đáng để đón đợi.
Với những công nghệ hiện đại và sự cam kết của các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới, không lâu nữa, những câu hỏi mà chúng ta đặt ra về sao Hỏa sẽ được trả lời. Và ai biết được, có thể trong tương lai không xa, chính bạn sẽ là người đặt chân lên hành tinh này!